Walerij Igoriewicz Tiupa
Walerij Igoriewicz Tiupa (ur. w 1945 r.) – jest profesorem Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego w Moskwie (RGGU), jednym z najwybitniejszych rosyjskich teoretyków literatury i najważniejszych teoretyków narracji na świecie, liderem ,,orientacji(po)bachtinowskiej” (Piotr Fast), uczniem Algirdasa Juliena Greimasa, Rolanda Barthes'a i Julii Kristevej (w latach 1979–1980 odbywał staż naukowy w paryskiej Sorbonie). Wykładał na kilku rosyjskich uniwersytetach, między innymi w Samarze (wówczas Kujbyszewie), Nowosybirsku i Kemerowie, gdzie w 1980 r. utworzył Katedrę Teorii Literatury. Wraz z Natanem Tamarczenką (zm. 2011 r.), Samsonen Brojtmanem (zm. 2005 r.), Michaiłem Darwinem, Leonidem Fuksonem, Michaiłem Łucznikowem i Siergiejem Ławlińskim współtworzył tzw. kemerowską szkołę poetyki. W latach 1993–1995 wykładał na Uniwersytecie im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Tiupa wniósł znaczący wkład w badania nad twórczością Aleksandra Puszkina (пушкинистика) i Antona Czechowa (чеховедение), wprowadził do obiegu naukowego kategorie modusów i paradygmatów artyzmu, teorię zdarzenia komunikacyjnego oraz koncepcję czterech formacji dyskursywnych. Mimo popularności koncepcji sama postać badacza w Polsce nie jest bliżej znana, a przynajmniej zidentyfikowana (brak informacji biograficznych w języku polskim).
Warto więc chyba podać, że chodzi o autora ponad trzystu dziewięćdziesięciu publikacji naukowych z zakresu teorii literatury, teorii komunikacji i analizy dyskursu, komparatystyki, narratologii, estetyki, retoryki. W zainteresowaniach naukowych Tiupy wyraźnie zarysowują się dwa główne obszary problemowe. Pierwszy z nich dotyczy estetyki literatury, drugi – narratologii właśnie.
Do najbardziej znanych monografii badacza zalicza się: Художественность литературного произведения: Вопросы типологии, КрГУ, Красноярск 1987, 224 s. Художественность чеховского рассказа, Высшая школа, Москва 1989, 135 s. Анализ художественного текста. Учебное пособие для вузов, Academia, Москва 2006, 336 s. Литература и ментальность, Вест-Консалтинг, Москва 2009, 300 s. Дискурсные формации: Очерки по компаративной риторике, Языки славянской культуры, Москва 2010, 321 s. Дискурс/ Жанр, Intrada, Москва 2013, 212 s. Wśród najważniejszych publikacji narratologicznych wymienić należy: Нарратология как аналитика повествовательного дискурса («Архиерей» Чехова), Тверской госуниверситет, Тверь 2001, 58 s. Введение в сравнительную нарратологию. Научно-учебное пособие для самостоятельной исследовательской работы, Intrada, Москва 2016, 148 s.
Tiupa ponadto pełni funkcję redaktora naczelnego czasopisma naukowego «Новый филологический вестник», współredaktora (wraz z Wolfem Schmid'em) międzynarodowego rosyjskojęzycznego czasopisma elektronicznego ,,Narratorium”; jest uczestnikiem międzynarodowego projektu “Live Handbook of Narratology”, przewodniczącym sekcji narratologicznej corocznych «Белых чтений», międzynarodowej konferencji organizowanej przez Instytut Filologii i Historii RGGU dla upamiętnienia literaturoznawczyni tamtejszego uniwersytetu, Galiny Biełoj. O zainteresowaniu pracami Tiupy świadczą liczne przekłady.
Do tej pory zostało przetłumaczonych dwadzieścia siedem prac naukowych badacza na pięć języków (angielski, niemiecki, polski, chiński, węgierski oraz chorwacki).
Warto więc chyba podać, że chodzi o autora ponad trzystu dziewięćdziesięciu publikacji naukowych z zakresu teorii literatury, teorii komunikacji i analizy dyskursu, komparatystyki, narratologii, estetyki, retoryki. W zainteresowaniach naukowych Tiupy wyraźnie zarysowują się dwa główne obszary problemowe. Pierwszy z nich dotyczy estetyki literatury, drugi – narratologii właśnie.
Do najbardziej znanych monografii badacza zalicza się: Художественность литературного произведения: Вопросы типологии, КрГУ, Красноярск 1987, 224 s. Художественность чеховского рассказа, Высшая школа, Москва 1989, 135 s. Анализ художественного текста. Учебное пособие для вузов, Academia, Москва 2006, 336 s. Литература и ментальность, Вест-Консалтинг, Москва 2009, 300 s. Дискурсные формации: Очерки по компаративной риторике, Языки славянской культуры, Москва 2010, 321 s. Дискурс/ Жанр, Intrada, Москва 2013, 212 s. Wśród najważniejszych publikacji narratologicznych wymienić należy: Нарратология как аналитика повествовательного дискурса («Архиерей» Чехова), Тверской госуниверситет, Тверь 2001, 58 s. Введение в сравнительную нарратологию. Научно-учебное пособие для самостоятельной исследовательской работы, Intrada, Москва 2016, 148 s.
Tiupa ponadto pełni funkcję redaktora naczelnego czasopisma naukowego «Новый филологический вестник», współredaktora (wraz z Wolfem Schmid'em) międzynarodowego rosyjskojęzycznego czasopisma elektronicznego ,,Narratorium”; jest uczestnikiem międzynarodowego projektu “Live Handbook of Narratology”, przewodniczącym sekcji narratologicznej corocznych «Белых чтений», międzynarodowej konferencji organizowanej przez Instytut Filologii i Historii RGGU dla upamiętnienia literaturoznawczyni tamtejszego uniwersytetu, Galiny Biełoj. O zainteresowaniu pracami Tiupy świadczą liczne przekłady.
Do tej pory zostało przetłumaczonych dwadzieścia siedem prac naukowych badacza na pięć języków (angielski, niemiecki, polski, chiński, węgierski oraz chorwacki).
